Tháng Chạp, khoảng thời gian bận rộn với những buổi tiệc tất niên và tổng kết công việc, cũng là lúc người Nhật cùng nhìn lại một năm đã qua. Bên cạnh giải thưởng 「新語・流行語大賞」 (Giải thưởng Tân ngữ - Từ vựng thịnh hành) nổi tiếng nhằm chọn ra những từ ngữ biểu tượng cho cả năm, các nhà xuất bản từ điển và trang web video cũng công bố các bảng xếp hạng tương tự. Đặc biệt, sự kiện công bố 「今年の漢字」 (Chữ Hán của năm) tại chùa Kiyomizu (Kyoto) luôn thu hút sự quan tâm lớn.
Mỗi giải thưởng đều mang một màu sắc riêng biệt. Hãy cùng điểm lại những từ khóa nổi bật nhất trong các bảng xếp hạng năm 2025 để xem đâu là từ khóa "tủ" của bạn.
Giải thưởng Tân ngữ - Từ vựng thịnh hành của Tập đoàn Bảo hiểm T&D tôn vinh những từ ngữ phản ánh sâu sắc tình hình xã hội.
Giải thưởng lớn (Grand Prix) của năm 2025 đã thuộc về câu nói: 「働いて働いて働いて働いて働いてまいります/女性首相」 (Làm việc, làm việc, làm việc, làm việc và làm việc / Nữ Thủ tướng).
Cụm từ với động từ 「働いて」 (Làm việc) được lặp lại 5 lần này xuất phát từ bài phát biểu của bà 「高市早苗」 (Takaichi Sanae) vào tháng 10/2025, ngay sau khi bà được bầu làm tân Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do và trở thành nữ Thủ tướng Nhật Bản.
Bên cạnh đó, giải thưởng đặc biệt của Ban giám khảo đã được trao cho cố huyền thoại bóng chày 「長嶋茂雄」 (Nagashima Shigeo) - người vừa qua đời vào tháng 6 - với biệt danh 「ミスタープロ野球」 (Mr. Pro Baseball) để tri ân những đóng góp to lớn của ông.
Các từ khóa khác lọt vào Top 10 bao gồm: 「緊急銃猟」 (Săn bắn khẩn cấp), 「古古古米」 (Gạo siêu siêu cũ), 「戦後８０年」 (80 năm sau chiến tranh), 「昭和１００年」 (Showa 100 năm) và 「二季」 (Hai mùa - thay vì 4 mùa).
Giải thưởng Tân ngữ của Đại Từ Điển (Daijisen) do nhà xuất bản Shogakukan tổ chức có tiêu chí lựa chọn những từ ngữ có khả năng định hình và tồn tại lâu dài trong ngôn ngữ.
Giải thưởng lớn năm nay thuộc về 「緊急銃猟」 (Săn bắn khẩn cấp). Từ khóa này phản ánh thực trạng đáng báo động về các vụ gấu tấn công liên tiếp trong năm qua. Đây là chế độ mới được thể chế hóa vào tháng 9, cho phép thợ săn được ủy quyền sử dụng súng để săn bắn gấu hoặc lợn rừng ngay khi chúng xuất hiện trong khu vực sinh sống của con người.
Về nhì là từ 「ビンテージ米」 (Gạo Vintage) - một cách gọi châm biếm đầy chua chát cho các loại gạo cũ, gạo rất cũ được tung ra thị trường trong bối cảnh thiếu hụt gạo; và từ 「しごでき」 (Shigodeki - Người được việc).
Tại giải thưởng "Tân ngữ của năm do người biên soạn từ điển Tam Tỉnh Đường (Sanseido) bình chọn", từ khóa 「ビジュ」 (Biju) đã xuất sắc giành giải Nhất.
「ビジュ」 (Biju) bắt nguồn từ "Visual" (hình ảnh, thị giác), dùng để chỉ dung mạo, kiểu tóc hay trang phục. Năm 2025, câu hát 「ビジュイイじゃん」 (Visual đỉnh đấy chứ) của nhóm nhạc M!LK đã trở nên phổ biến. Ông Iima Hiroaki, ủy viên ban tuyển chọn, nhận định: "Khác với từ người đẹp hay đẹp trai, 「ビジュ」 (Biju) là một từ mang tính bao trùm cao. Bất cứ ai cũng có thể nói 'Hôm nay Biju của tôi ổn', nó phá vỡ các quan niệm cũ về khen ngợi ngoại hình".
Đứng thứ 3 trong danh sách này là từ tượng thanh 「えっほえっほ」 (Ehho Ehho) - mô tả âm thanh nỗ lực chạy của một chú cú lợn con, bắt nguồn từ một bức ảnh gây bão mạng.
Tại giải thưởng "Net Buzzword 100" (Từ ngữ thịnh hành trên mạng), 「機動戦士Gundam GQuuuuuuX」 (Mobile Suit Gundam GQuuuuuuX) đã giành giải Đại thưởng, đánh dấu năm thứ 2 liên tiếp thương hiệu Gundam chiến thắng.
Giải thưởng Niconico thuộc về cụm từ 「グエー死んだンゴ」 (Hộc... chết rồi ngo) - dòng trạng thái hài hước nhưng đầy cảm động của một nam bệnh nhân ung thư đăng tải trên mạng xã hội trước khi qua đời, dẫn đến làn sóng quyên góp lớn cho các tổ chức nghiên cứu.
Đáng chú ý, từ khóa 「エッホエッホ」 (Ehho Ehho) đã giành giải Tân ngữ mạng. Bức ảnh chú cú lợn con chạy bộ được chụp bởi nhiếp ảnh gia người Hà Lan Hannie Heere đã khiến người Nhật liên tưởng đến âm thanh nỗ lực một cách đáng yêu.
Vào ngày 12/12 (Ngày Chữ Hán), tại chùa Kiyomizu, chữ Hán đại diện cho năm 2025 đã được công bố là chữ 「熊」 (Gấu).
Lý do chính khiến chữ 「熊」 (Gấu) nhận được số phiếu bầu cao nhất (23.346 phiếu) là do tình trạng gấu tấn công người xảy ra dồn dập trên toàn quốc. Ngoài ra, việc gấu trúc - trong tiếng Trung viết là 「熊猫」 (Hùng Miêu) - được trả về Trung Quốc cũng là một lý do được nhiều người viện dẫn.
Đứng thứ hai với số phiếu sát nút là chữ 「米」 (Mễ), chữ này vừa có nghĩa là "Gạo" (phản ánh giá gạo tăng cao), vừa là từ dùng để chỉ nước "Mỹ" (phản ánh sự kiện ông Trump nhậm chức Tổng thống). Về thứ ba là chữ 「高」 (Cao), tượng trưng cho việc bà Takaichi trở thành Thủ tướng (trong tên bà có chữ Cao), vật giá leo thang và nhiệt độ cao kỷ lục.