🗓 Ngày 11/3 vừa qua đánh dấu 12 năm sau trận động đất và sóng thần Tohoku năm 2011 – thảm họa khiến hơn 15.000 người thiệt mạng. Tuy nhiên, một mối đe dọa lớn hơn vẫn đang rình rập: siêu động đất tại rãnh Nankai.
🗺 Rãnh Nankai là khu vực nằm ngoài khơi miền Trung – Tây Nhật Bản, trải dài 700 km từ Vịnh Suruga (Shizuoka) đến Biển Hyuganada (Kyushu), nơi mảng kiến tạo Thái Bình Dương đang dần trượt xuống dưới mảng Á-Âu.
⚠ Khi năng lượng tích tụ ở ranh giới giữa hai mảng vượt ngưỡng, nó sẽ được giải phóng dưới dạng sóng địa chấn — tạo ra siêu động đất có thể mạnh hơn cả trận năm 2011.
📚 Lịch sử ghi nhận: Cứ mỗi 100–150 năm, lại xảy ra một trận động đất cấp độ M8 tại rãnh Nankai. Lần gần nhất là năm 1946, gây thiệt hại nặng ở miền Tây Nhật Bản.
🔍 Ủy ban Nghiên cứu Động đất Nhật Bản cảnh báo:
Có 70–80% khả năng một trận động đất M8–9 sẽ xảy ra trong vòng 30 năm tới, ảnh hưởng mạnh tới các vùng Tokai, Kansai, Shikoku.
Khu vực khả năng ảnh hưởng bởi siêu động đất NanKai
📊 Theo dự báo, nếu xảy ra siêu động đất tại rãnh Nankai:
📉 Số người tử vong có thể lên đến 230.000 người (gấp hơn 10 lần năm 2011).
🏚 Khoảng 82.000 người sẽ thiệt mạng do sập nhà.
🌊 Sóng thần cao tới 34m có thể ập vào tỉnh Kochi trong vài phút.
🏙 Sóng cao 5m sẽ ảnh hưởng Nagoya, Osaka và nhiều thành phố lớn khác.
📈 Thiệt hại kinh tế ước tính: 214 nghìn tỷ yên (~1.600 tỷ USD) — gấp đôi tổng ngân sách quốc gia Nhật Bản.
⚠ Đặc biệt nguy hiểm vì tâm chấn nằm gần bờ nên sóng thần có thể ập vào chỉ sau 2 phút.
🛰 Từ năm 2019, Chính phủ Nhật Bản triển khai hệ thống cảnh báo động đất rãnh Nankai:
🔔 Nếu phát hiện động đất từ M6.8 trở lên, hoặc có sự dịch chuyển bất thường, sẽ ra thông báo “Đang theo dõi”.
⏱ Thông tin sẽ được cập nhật 2 giờ/lần.
🟥 Nếu có dấu hiệu rõ ràng:
“Cảnh báo siêu động đất”
“Thông báo siêu động đất”
🟩 Nếu không còn nguy cơ:
“Kết thúc theo dõi”.
🏠 Nếu có thông báo “Chú ý động đất lớn”:
✔ Vẫn sinh hoạt bình thường
✔ Gia cố đồ đạc, kiểm tra đường sơ tán, chuẩn bị vật dụng khẩn cấp.
🚨 Nếu có cảnh báo “Cần sơ tán trước”:
✔ Người trong khu vực nguy hiểm cần sơ tán trước 1 tuần
✔ Trường học, doanh nghiệp ngoài khu vực vẫn hoạt động nhưng phải cảnh giác.
📌 Quan trọng: Dù cảnh báo được gỡ bỏ, người dân vẫn phải tiếp tục cảnh giác với dư chấn.
📉 Nghiên cứu mô phỏng từ thành phố Owase (Mie) cho thấy:
⌛ Nếu dân sơ tán 20 phút sau khi động đất xảy ra, sẽ có 3.200 người thiệt mạng.
✅ Nếu sơ tán chỉ 5 phút sau, toàn bộ dân đều an toàn.
📣 Giáo sư Katada Toshitaka (ĐH Tokyo):
“Không có thời gian để kiểm tra điện thoại – phản ứng nhanh cứu sống bạn.”
📉 Ước tính: Sơ tán sớm giúp giảm 80% thương vong.
🏘 Thị trấn Nachikatsuura (Wakayama) – nơi dự báo sóng thần cao 18m sẽ ập vào chỉ sau 3 phút – đã xây tháp sơ tán, cầu thang khẩn cấp, tầng thượng an toàn.
🆘 Tuy nhiên, nếu sóng thần cao hơn dự đoán, chỉ sơ tán đến tòa nhà cao có thể vẫn không đủ.
🔍 Giải pháp:
Cân nhắc hai lựa chọn:
Đến tháp sơ tán hoặc nhà cao tầng gần nhất
Sơ tán lên khu đất cao hơn trong thời gian lâu hơn
📣 Giáo sư Katada khuyên:
“Hãy xác định phương án tối ưu cho bản thân từ trước để hành động nhanh chóng và chính xác khi có sự cố.”
📍 Nắm rõ khu vực đang sống có nằm trong vùng cảnh báo không
🧯 Chuẩn bị bộ sơ tán khẩn cấp và kiểm tra định kỳ
🧭 Xác định điểm sơ tán khả thi gần nhất
⏱ Phản ứng ngay khi có cảnh báo hoặc cảm nhận rung chấn mạnh
📡 Luôn cập nhật thông tin từ nguồn chính thống
📰 Thông tin cập nhật đến ngày 10/3/2023
📎 Nguồn: NHK, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, Văn phòng Nội các